Kilo verme ameliyatı diğer ismiyle bariatrik ve metabolik cerrahi olarak da bilinir. Bariatrik cerrahi, diyet ve egzersiz işe yaramadığında veya kilonuz nedeniyle ciddi sağlık sorunlarınız olduğunda yapılır. Ayrıca, bariatrik cerrahinin uzun vadeli başarısını sağlamaya yardımcı olmak için diyetinizde kalıcı sağlıklı değişiklikler yapmanız ve düzenli egzersiz yapmanız gerekir. Obezite cerrahisi kilo vermenin yanı sıra diyabet, yüksek tansiyon, uyku apnesi ve yüksek kolesterolün tedavisinde de çok etkilidir. Bu ameliyatlar (mide küçültme, gastrik bypass) ayrıca ileri yaşlarda görülebilen inme(felç), kanser, metabolik sendrom(insülin direnci) gibi sağlık sorunlarını önleme yeteneğine de sahiptir. Bu avantajlar, obezite sorunu olan bireylerin daha iyi bir yaşam kalitesine ve daha uzun bir ömre sahip olmalarını sağlamaktadır.
İçindekiler
Günümüzün metabolik ve bariatrik operasyonları onlarca yıl boyunca modern tıpta en iyi çalışılmış tedaviler arasındadır. Minimal invaziv (karın bölgesinde kesi yapmadan) cerrahi teknikler (laparoskopik ve robotik cerrahi) kullanılarak küçük deliklerden gerçekleştirilirler. Bu gelişmeler hastaların daha az ağrı, daha az komplikasyon, daha kısa hastanede kalış süresi ve daha hızlı iyileşme ile konforlu bir deneyime sahip olmalarını sağlar. Bu ameliyatlar son derece güvenlidir ve komplikasyon oranları safra kesesi ameliyatı, histerektomi(rahim ameliyatı) ve kalça protezi gibi yaygın ameliyatlardan daha düşüktür.
Bu operasyonların amacı, Obeziteye bağlı oluşan hastalıkları tedavi etmek hem de hastaya kilo verdirerek o kişinin yaşam kalitesini artırmaktır. Günümüzde bu alanda en sık uygulanan zayıflama ameliyatı mide küçültme diğer adıyla tüp mide ameliyatıdır.
Kısıtlayıcı Prosedürler
Sleeve Gastrektomi/Tüp Mide Ameliyatı
Midenizin %75-80’ini çıkarıldığı ve geriye cerrahi zımbalar ile kapatılan muz şeklinde ve boyutunda bir bölümün kaldığı bir işlemdir. Ameliyat, mide kapasitesini azaltarak daha çabuk tok hissetmenizi sağlar. Midenin "açlık hormonunun" çoğunu üreten kısmının çıkarılmasıyla iştah da uzun süre baskılandığı için konforlu bir şekilde kilo verirsiniz. Oluşan hormonal etki açlığı azaltır, tokluğu artırır ve vücudun sağlıklı bir kiloya ulaşmasını, bunu korumasını ve kan şekeri kontrolünü sağlar.
Diğer ameliyatlar ile kıyaslandığında daha basittir ve hastanede kalma süresi daha kısadır. Mide küçültme ameliyatı fonksiyonel anatomiyi değiştirmez. Malnutrisyon (beslenme bozukluğu) riski düşüktür. Ayrıca mide yanması ve ağrısı gibi durumlara sebep olan Helikobakter Pilori enfeksiyonunun tedavisinde de etkilidir.
Laporoskopik Ayarlanabilir Gastrik Band
Eski bir yöntemdir. Cerrah, 30 mL hacminde bir kese oluşturmak için midenizin üst kısmına halka şeklinde bir bant yerleştirir. Bu bant, iç kısmına sıvı enjekte edilerek boyutu ayarlanabilir bir banttır. Tüp mide ve gastrik bypass ameliyatı gibi, mide bandı da az miktarda yemek yiyerek tok hissetmenizi sağlar. Cerrah, derinizin altına bandın devamı olan ve port adı verilen küçük bir cihaz yerleştirir. Porta sıvı enjekte edilerek bandın genişliği ayarlanır. Bant açıklığının boyutunu ayarlamak için birkaç takip ziyaretine ihtiyacınız olacaktır.
Günümüzde ayarlanabilir mide bandı ameliyatı, tüp mide veya gastrik bypass ile karşılaştırıldığında Amerika Birleşik Devletleri'nde daha az yaygın olarak uygulanmaktadır, çünkü diğer yöntemlere kıyasla daha fazla komplikasyonla ilişkilidir. Geçmişte intolerans nedeniyle çoğu hastada bandın çıkarılması gerekmiştir. Günümüzde bu yöntem çok çok nadir durumlarda uygulanmaktadır.
Kombine (Kısıtlayıcı ve Emilim Bozucu) Prosedürler
Roux-en-Y Gastrik Bypass
Yaygın olarak gastrik bypass olarak da bilinen ameliyat üç adımda yapılır.
- 1.Adım: Cerrah midenizi zımbalayarak üst bölümde küçük bir kese oluşturur. Bu kese yaklaşık 30 mL hacminde ve midenizin %10’u kadardır. Zımbalar midenizi çok daha küçük hale getirir, böylece daha az yersiniz çünkü daha çabuk doyduğunuzu hissedersiniz.
- 2.Adım: Cerrah ince bağırsağınızı üst ve alt parça olmak üzere ikiye böler ve alt parçayı doğrudan küçük mide kesesine bağlar. Yiyecekler midenizin çoğunu ve ince bağırsağınızın üst kısmını atlayacaktır, böylece vücudunuz daha az kalori emecektir.
- 3.Adım: Cerrah ince bağırsağın üst kısmını ince bağırsağın alt kısmının daha aşağısındaki yeni bir yere bağlar. Bu, midedeki sindirim sıvılarının ince bağırsağın bypass edilen kısmından ince bağırsağın alt kısmına akmasını sağlar, böylece yiyecekler tamamen sindirilebilir.
Gastrik Bypass, gastrointestinal sistemdeki hormonları, bakterileri, iştahı ve metabolizmayı etkileyebilecek diğer mekanizmaları değiştirir. Gastrik bypassın geri döndürülmesi zordur, ancak bir cerrah tıbbi olarak gerekliyse bunu yapabilir. Uzun dönemde dikkat edilmezse makro ve mikro besin öğesi yetersizlikleri görülebilir, bu sebeple hayat boyu replasman şarttır. Dumping sendromu ile karşılaşılabilir.
Biliopankreatik Diversiyon ile Duodenal Switch
Karma cerrahi olarak da adlandırılan cerrahi prosedür iki ayrı prosedür içerir. İlk prosedür tüp mide oluşturulmasıdır. Mide ve bağırsak bağlantı kısmındaki kapakçık korunur ve böylece dumping sendromu oluşma riski azdır. İkinci prosedür ise ince bağırsağı iki farklı yola ayırmaktır. İkinci prosedür sayesinde yiyecekler ince bağırsağın büyük bir kısmını atlayarak kısa bir kısmından geçer. Böylece sindirim enzimleri besin ile çok fazla etkileşime giremez ve tüketilen besin çok az sindirilir. Sonucunda emilen kalori sayısını ve besin miktarını azaltır.
Bu ameliyat türü, yukarıda açıklanan ameliyatlara kıyasla daha fazla kilo vermenizi sağlar. Bununla birlikte, ameliyatla ilgili sorunlara ve vücudunuzda vitamin, mineral ve protein eksikliğine neden olma olasılığı da en yüksek olanıdır. Daha çok revizyon cerrahisinde tercih edilen bir ameliyatttır.
Kaynakça
American Society for Metabolic and Bariatric Surgery (2021, Mayıs). Bariatric Surgery Procedures. https://asmbs.org/patients/bariatric-surgery-procedures/
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2020, Eylül). Types of Weight-loss Surgery. https://www.niddk.nih.gov/health-information/weight-management/bariatric-surgery/types#gastric-sleeve
Mayo Clinic (2024, Temmuz). Bariatric Surgery. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/bariatric-surgery/about/pac-20394258
Singh, D., Laya, A. S., Clarkston, W. K., & Allen, M. J. (2009). Jejunoileal bypass: a surgery of the past and a review of its complications. World journal of gastroenterology, 15(18), 2277–2279. https://doi.org/10.3748/wjg.15.2277
