Obezite Ameliyatı Sonrası

Obezite ameliyatı (bariyatrik cerrahi) sonrası süreç, aslında tedavinin en kritik ve en uzun kısmı diyebilirim. Çünkü operasyon, fazla kilolardan kurtulmak için büyük bir adım ama tek başına kalıcı başarıyı garantilemez. İlk haftalarda sıvı ve püre dönemleriyle başlar, ardından kademeli olarak katı gıdalara geçilir. Mide küçüldüğü için az miktarda yemekle tokluk hissi oluşur, ama bu süreci vücut yeni düzene alışana kadar ciddiyetle takip etmek gerekir. Hastalar genelde ilk 6 ayda hızlı bir kilo kaybı yaşar, ama bu dönemde kas kaybını önlemek ve beslenme hatalarına düşmemek önemlidir.

Obezite Ameliyatı Sonrası Beslenme Nasıl Olmalı?

Ani ve aşırı yemek tüketimi, mideyi zorlayarak bulantı, kusma, ağrı, hazımsızlık ve reflü gibi sindirim problemlerine yol açabilir.

Ameliyat sonrası beslenme süreci genellikle beş ana aşamada ilerler. İlk olarak sıvı gıdalarla başlanır. Bu dönemde su, et suyu, tavuk suyu, şekersiz komposto, laktozsuz süt, laktozsuz yoğurt, şekersiz bitki çayları gibi berrak ve mideyi yormayan sıvılar tercih edilir. Sıvı dönemi genellikle 1-2 hafta kadar sürer ve amaç midenin iyileşmesine fırsat tanımaktır.

Ardından püre dönemine geçilir. Bu dönemde haşlanmış sebzeler, püre kıvamına getirilmiş sebzeler, meyveler, yoğurt ve yumurta gibi hafif ve yumuşak gıdalar tüketilir. Sırasıyla yarı katı ve sonra da katı gıdalara geçiş genellikle ameliyattan 4 ila 6 hafta sonra gerçekleşir, ancak bu süre kişiye göre değişebilir. Her yeni gıda küçük porsiyonlarla ve dikkatli bir şekilde denenmelidir.

Bu süreçte en önemli kurallardan biri az miktarda, sık aralıklarla ve yavaş yemek yemektir. Lokmaların küçük olması, yiyeceklerin çok iyi çiğnenmesi gerekir. Hızlı yemek yemek ya da iyi çiğnememek mideyi zorlar ve erken doyma hissi yerine mide bulantısı gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Ayrıca her öğünde protein ağırlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir. Çünkü protein, hem kas kaybını önlemek hem de bağışıklık sistemini desteklemek açısından büyük önem taşır.

Obezite Ameliyatı Sonrası Su Tüketimi ve Takviye Kullanımı

Obezite cerrahisi sonrası su tüketimi ve vitamin-mineral takviyesi, sağlıklı iyileşme süreci ve uzun vadeli başarı için hayati öneme sahiptir. Mide hacmi ameliyatla ciddi şekilde küçüldüğü için, su ve katı yiyeceklerin aynı anda tüketilmesi mideyi aşırı derecede doldurabilir. Bu durum mide duvarında gerilme, doluluk hissi, ağrı ve hatta mide bulantısına neden olabilir. Aynı zamanda gıdaların mideyi daha hızlı terk etmesine sebep olarak besin emilimini azaltabilir. Bu nedenle yemeklerle birlikte su içilmemeli; su tüketimi, öğünlerden en az 30 dakika önce veya sonra yapılmalıdır.

Ameliyat sonrası dönemde vücudun sıvı ihtiyacı yine çok önemlidir. Günde en az 1.5–2 litre su tüketilmesi önerilir. Ancak bu miktar bir anda değil, gün içerisine yayılarak yavaş yavaş alınmalıdır. Ani ve hızlı su içimi mideyi rahatsız edebilir. Su dışında şekersiz bitki çayları, laktozsuz süt, et suyu gibi sıvılar da eklenebilir ancak asitli, gazlı ve kafeinli içeceklerden kesinlikle uzak durulmalıdır.

Bunun yanında, vitamin ve mineral takviyeleri ameliyat sonrası dönem için vazgeçilmezdir. Çünkü mide ve bağırsakların küçülmesiyle birlikte, besinlerin sindirim ve emilim süreci de değişir. Özellikle B12 vitamini, demir, folik asit, kalsiyum ve D vitamini gibi birçok önemli besin ögesi artık daha az emilir. Bu nedenle bu eksiklikleri önlemek amacıyla düzenli olarak doktorun önerdiği dozda takviyeler alınmalıdır. Takviye kullanılmazsa, zamanla ciddi sağlık problemleri gelişebilir. Örneğin B12 vitamini eksikliği halsizlik, unutkanlık, sinir sistemi sorunları; demir eksikliği ise kansızlık, saç dökülmesi, yorgunluk gibi sorunlara yol açabilir. D vitamini ve kalsiyum eksiklikleri de kemik sağlığı açısından risk oluşturur. Bu yüzden düzenli aralıklarla kan tahlili yapılmalı, eksiklik saptandığında takviyeler yeniden düzenlenmelidir.

Obezite Ameliyatı Sonrası Egzersiz Ne Zaman Başlanmalı?

Obezite ameliyatı sonrası dönem çoğu zaman sadece dinlenme olarak algılansa da aslında vücudun yeniden yapılanma süreci başlar ve bu süreçte hareket etmek, iyileşmeyi desteklemek açısından oldukça önemlidir. İlk günlerde ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılması gerekir, ancak tamamen hareketsiz kalmak da doğru bir yaklaşım değildir. Ameliyattan sonra özellikle kan dolaşımının hızlanması, pıhtı oluşumunun önlenmesi ve akciğer sağlığının korunması için erken dönemde küçük adımlarla da olsa hareket edilmesi önerilir.

Doktorlar genellikle taburcu olduktan hemen sonra, hastalara günde birkaç kez 15-30 dakikalık yavaş tempolu yürüyüşler yapmalarını tavsiye eder. Bu yürüyüşler, hem metabolizmayı canlandırır hem de vücut direncini artırır. Ayrıca sindirim sisteminin daha rahat çalışmasına da yardımcı olur. İlk günlerde ev içinde kısa mesafelerde yapılan yürüyüşler zamanla dış ortama taşınarak daha aktif bir rutine dönüştürülebilir.

Yaklaşık 4 ila 6 hafta sonra, ameliyat bölgesinin tamamen iyileşmesiyle birlikte daha düzenli ve hafif egzersizlere geçilebilir. Bu dönemde düşük etkili egzersiz türleri tercih edilmelidir. Örneğin; tempolu yürüyüş, yüzme, yoga ve pilates gibi vücudu zorlamayan ama kasları çalıştıran aktiviteler oldukça uygundur. Egzersizlere başlamadan önce mutlaka cerrahın ve/veya diyetisyenin onayı alınmalıdır. Çünkü her hastanın iyileşme süreci farklıdır.

Egzersizler, sadece kilo kaybını hızlandırmakla kalmaz; aynı zamanda kas kütlesinin korunmasına, vücut şeklinin toparlanmasına ve cilt sarkmasının azaltılmasına da yardımcı olur. Bununla birlikte fiziksel aktivite, ruh sağlığı açısından da çok değerlidir. Ameliyat sonrası dönemde bazı hastalar hızlı fiziksel değişime uyum sağlamakta zorlanabilir, bu da psikolojik dalgalanmalara yol açabilir. Düzenli egzersiz yapmak; stres, kaygı ve depresyon gibi sorunları azaltır, kişinin motivasyonunu artırır ve özgüvenini güçlendirir.

Obezite Ameliyatı Sonrası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular