Obezite, kişinin yaşam kalitesini ve sosyal hayatını ciddi şekilde etkileyen bir hastalıktır. Obezitenin neden olduğu hastalıklar vücudu zamanla yıpratarak yaşamı 10-12 yıl kısaltmaktadır.
Obezitenin Sebep Olduğu Hastalıklar
Obezitenin sebep olduğu hastalıkların başında tip 2 şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp damar hastalıkları, karaciğer yağlanması, kolesterol yüksekliği ve uyku apnesi en önemlileridir.
Şeker hastalığının en önemli nedenlerinden biri obezitedir. Uyku apnesi belli bir süreyle uykuda nefesin kesilmesidir. Aşırı şişmanların büyük bir kısmında uyku apnesi bulunmaktadır. Bu kişiler sıklıkla horlarlar, ertesi gün kendilerini yeterince dinlenmiş hissetmezler. Bütün gün yorgun gezerler. Obezlerde yüksek tansiyon ve kolesterol yüksekliği sıklıkla görülen bir diğer sorundur.
Obezite hastalığı olan insanlarda damar sertliği sorunu çok erken yaşlarda başlar ve bu durum kalp damarlarındaki tıkanıklığa bağlı erken yaşta kalp krize sebep olabilir.
Yağ hücreleri sadece yağ depolayarak obeziteye neden olmazlar. Vücutta iltihabi sürece yol açan birçok değişik madde salgılarlar. Artık yağ dokusunun da vücudumuzda büyük bir endokrin organ gibi davrandığı tespit edilmiştir. Obezite sorunu olan bireylerin neredeyse tamamında vücuttaki iltihabi sürecin göstergesi olan CRP (C reaktif protein) çok yüksek çıkar. Bu insanlarda herhangi bir enfeksiyon durumu olmasa da CRP yüksek bulunur. Obezite, vücutta sürekli bir iltihabi sürece neden olur.
Obezitenin Vücuttaki Etkileri
- Bazı kanser türlerine yatkınlığı artırır.
- Kadınlarda meme ve yumurtalık kanseri, erkeklerde kalın bağırsak, pankreas, prostat v.b. kanseri görülme sıklığı artar.
- Vücutta obeziteye bağlı sürekli bir iltihabi sürecin olması nedenlerinden biridir.
- Eklem problemleri ortaya çıkar.
- Yıllarca üzerine fazla yük binen diz eklemleri artık görevini yapamaz hale gelir ve kişinin daha çok kilo almasını tetikler.
- Kıkırdaktaki aşınmaya bağlı bu insanlar erken yaşta protez ameliyatı olma durumuyla karşı karşıya gelirler.
- Obezite her iki cinsiyette de doğurganlığı olumsuz şekilde etkiler. Kadınlarda hormonal değişikliklere ve yumurtalık kistlerine yol açar.
Obezitenin Sebep Olduğu Hastalıklar
- Şeker hastalığı (Tip II diyabet)
- Yüksek tansiyon
- Kolesterol yüksekliği
- Polikistik over ve doğurganlıkta azalma (infertilite)
- Eklem ağrıları (osteoartrit)
- Uyku apnesi (sleep apne)
- Reflü hastalığı
- Karaciğer yağlanması
- Bazı kanser türlerinde artış (Kalın barsak, meme, pankreas, prostat gibi)
- Depresyon
Kalıcı Kilo Kaybı Nasıl Yapılır?
Obezite için birincil tedavi, düşük kalorili bir diyettir. Obezite cerrahisine aday bir kişide öncelikli olarak daha önce bir diyet girişiminde bulunmuş olma şartı aranır. Diyetlerle sağlanan kilo kaybı ne yazık ki uzun süre muhafaza edilememektedir. Diyetler vücutta geri kilo alımına neden olan belli biyolojik tepkilere neden olabilmektedir.
Kişi diyete başladığında belli noktaya kadar kilo verir ve belli bir direnç noktasında takılır. Bunun nedeni enerji dengesini (metabolizma)’nın etkilenmesidir. Kişi düşük kalorili diyetle kilo verdiğinde, vücut açlıkta olduğu düşüncesiyle enerji tüketimini azaltır. Vücut adeta tutumluluk moduna geçer.
Bu durum kilo vermeyi sürdürmek için daha da az kalori almayı gerektirir. Bu, çok sürdürülebilir değildir insanı yorar. Ayrıca düşük kalorili diyet, yemek yeme arzusu gibi iştahı düzenleyen mekanizmaları uzun dönemde harekete geçirir. Bir noktada bu direnç kırılır ve kişi verdiği kiloların hepsini kısa dönemde geri almakla kalmaz, bazen daha üst seviyeye çıkar. Bu duruma yoyo sendromu denir.
Yapılan araştırmalar diyetlerle kalıcı kilo verme oranının %3-5’i geçmediğini göstermiştir. Hayatında hiç diyet denememiş bir kişi bu oran %3-5 bile olsa öncelikli olarak diyeti denemelidir, bu şansı ona tanımak gerekir. Obezite cerrahisi amacıyla başvuran hastaların ortak hikayesi yoyo sendromunu defalarca yaşamış olmalarıdır.
Kalıcı Kilo Verebilmenin Yolları
- Beslenme tarzı; daha az kalori tüketmek ve sağlıklı yiyecekler yemek.
- Egzersiz; spor yapmayı düzenli hale getirmek.
- Psikolojik durum; sosyalleşmeyi artırmak ve mutlu hissettiğiniz aktiviteleri yapmak.
- Obezite ameliyatları: kilo vermek için denenen diğer yöntemlerin işe yaramaması durumda gerçekleştirilir.
